1.0. PENGENALAN
Pengkajian
pembinaan ayat atau sintaksis adalah proses mengkaji bagaimana serangkaian
perkataan yang disusun menjadi frasa seterusnya membentuk klausa sebelum
menjadi sebuah ayat yang lengkap. Ayat
yang lengkap akan menghasilkan makna yang membolehkan kelangsungan komunikasi
di dalam sesebuah masyarakat.
Aspek
kajian sintaksis dilakukan dengan melihat unsur-unsur sintaksis berpadu menjadi
frasa dan ayat. Juga binaan sintaksis
dianalisis dengan melihat bagaimana pola-pola sintaksis dibangunkan bersama
fungsinya.
Objektif
kajian ini ialah untuk menganalisis jenis binaan ayat sama ada dari ayat
tunggal dan ayat majmuk dan memahami fungsi dan jenis-jenis pola tersebut. Tujuannya agar dapat meneguhkan ilmu
linguistik yang merupakan satu cabang hukum tatabahasa yang pada akhinya akan
menentukan identiti bahasa itu sendiri.
3.0. RANAH
KAJIAN
Kajian
akan memokuskan kepada elemen sintaksis di dalam teks berasaskan analisis ayat
tunggal, ayat majmuk dan subjenis yang terdapat di dalamnya.
4.0.
BAHAN
Teks
diperolehi daripada tulisan Zul Fikri Zamir Mohamad Munir bertajuk Blog Remaja
Mendepani Era Masa kini yang tersiar di ruangan Fokus majalah Dewan Siswa edisi
Februari 2013 terbitan Dewan Bahasa dan Pustaka. Khalayaknya adalah pembaca yang tahu
berbahasa Melayu.
5.0.
KAEDAH
Kajian
akan dilakukan dengan menyaring keluar ayat-ayat tunggal dan ayat-ayat majmuk
dan mengenalpasti bentuknya dan melakukan analisis peratusan terhadap ayat-ayat
tersebut yang ditemui di dalam teks kajian.
Ia akan dicerakin dan direkodkan di dalam tiga jadual jadual iaitu
Jadual Ayat Tunggal dan Ayat Majmuk,
Jadual Analisis Ayat Tunggal dan Jadual Analisis Ayat Majmuk dan
pendetailan subjenis serta peratusan masing-masing.
6.0.
KONSEP
Ayat
tunggal secara umumnya ialah ayat yang mempunyai ciri yang sama dengan ayat
dasar. Kedua-duannya mempunyai elemen
satu klausa yang ketara iaitu satu subjek dan satu predikat. Bagaimanapun, ayat
tunggal dibezakan dengan ayat dasar dengan kebolehannya menerima kehadiran
unsur keterangan pada pahabgian subjek atau predikatnya. Selain daripada itu, ayat tunggal boleh
disongsangkan kedudukan subjek dan predikatnya.
Abdullah
Hassan, Seri Lanang Jaya Rohani, Razali Ayob dan Zulkifli Osman(2006) menyatakan ayat tunggal dan ayat dasar adalah
satu perkara yang sama kerana ia dibentuk berdasarkan bilangan subjek dan
predikat yang paling asas dan semestinya terdiri daripada satu subjek dan satu
predikat.
Abdullah
Hassan di dalam buku Linguistik Am (2007)
membariskan definisi ayat dasar oleh para ilmuwan bahasa seperti Arbak
Othman dan Asmah Hj Omar serta penggarisan konsep ayat dasar oleh Tatabahasa
Dewan.
Arbak
Othman mengelaskan ayat dasar kepada beberapa bahagian seperti di bawah:
a) Subjek
nama + predikat
nama (FN + FN)
b) Subjek
nama + predikat
sifat (FN + FAdj)
c) Subjek
nama + predikat
kopula (FN + FPemeri)
d) Subjek
nama + predikat
rangkai kata depan (FN + FSn)
e) Subjek
nama + predikat
kata kerja tak transitif (FN + FKttr)
f) Subjek
nama + predikat
kata kerja transitif (FN + Ftr)
Asmah
Hj Omar pula mencatatkan di dalam Nahu Melayu Mutakhir edisi ke-4 meringkaskan
ayat dasar kepada dua pola sahaja iaitu:
a) Frasa
benda + frasa benda
b) Frasa
benda + frasa karyaan
Manakala
Tatabahasa Dewan 1981 menggariskan pola ayat dasar iaitu
a) Frasa
nama + frasa nama
b) Frasa
nama + frasa adjektif
c) Frasa
nama + frasa kerja
d) Frasa
nama + frasa sendi nama
Ayat
majmuk pula adalah rangkuman ayat-ayat tunggal sehingga menghasilkan ayat-ayat
baru yang terdiri daripada dua atau lebih klausa. Secara amnya, ayat majmuk dapat difahami
sebagai gabungan dua ayat tunggal yang lengkap dan disatukan menjadi sebuah
ayat yang bermakna. Jika ayat tunggal
didefinisikan sebagai ayat yang mempunyai satu klausa iaitu satu predikat dan
satu subjek, maka ayat majmuk akan mempunyai lebih daripada dua klausa,
sekurang-kurangnya.
Za’aba
atau Zainal Abidin bin Ahmad (2000: 279)
menggunakan istilah ayat berlapis, ayat berkait dan ayat bercampur untuk
sebagai definisi ayat majmuk.
Asmah
Hj Omar (1973 : 58) pula mendefinisikan
ayat majmuk sebagai klausa kompleks yang terbahagi kepada dua iaitu klausa
kompleks yang terbentuk daripada penggabungan dan pelapisan. Beliau kemudiannya membahagikannya sebagai
klausa kompleks tak setara dan klausa kompleks setara.
Abdullah
Hassan (1993 : 201) memecahkan ayat
majmuk kepada dua iaitu ayat majmuk setara dan ayat majmuk bertingkat. Manakala Arbak Othman (1989 : 172)
membahagikan ayat majmuk kepada ayat berlapis dan ayat berkait.
Bagaimanapun
diringkaskan oleh Abdullah Hassan, Seri Lanang Jaya Rohani, Razali Ayob dan
Zulkifli Osman (2006) juga dipersetujui oleh Nik Safiah Karim bahawa ayat
majmuk dibahagikan kepada tiga jenis iaitu
6.1.
Ayat Majmuk Gabungan
Ayat
majmuk gabungan ialah pencantuman dua ayat atau lebih dengan susunan tertentu
sehingga terbentuknya satu ayat yang baharu.
Ayat-ayat ini dihubungkan dengan penggunaan kata hubung tertuntu ataupun
hanya dengan tanda koma.
Ayat-ayat
yang tercantum itu mestilah mempunyai kedudukan yang setara iaitu kedua-duanya
boleh berdiri sendiri. Mudah kata, ayat
majmuk gabungan adalah gabungan dua ayat tunggal yang lengkap klausanya dengan
menggunakan kata hubung yang tertentu.
Untuk
melengkapkan makna ayat majmuk gabungan sehingga menjadi ayat yang gramatis,
penggunaan kata hubung yang menjunjung makna yang tepat haruslah
digunakan. Diperturunkan di bawah ini
makna dan contoh kata hubung sebagai alternatif kepada penggunaan parataksis di
dalam ayat.
Makna
|
Contoh Kata Hubung
|
Penjumlahan
|
…dan, serta, juga,
|
Pilihan
|
…atau
|
Urutan
|
…lalu, lantas, terus
|
Penambahan
|
…dan, serta, tambahan pula
|
Penyertaan
|
…sambil, serta, seraya
|
Pertentangan
|
…tetapi, namun, melainkan
|
Peluasan
|
…tambahan pula, dan, serta
|
Bagaimanapun,
terdapat kelonggaran di dalam penghasilan ayat majmuk gabungan iaitu seandainya
ia melibatkan dua unsur yang sama di
dalam pembinaan ayat tersebut maka unsur yang sama digugurkan dan sekiranya
unsur yang berbeza digunakan, maka unsur yang sedia ada tidak dibuang.
Begitupun,
ia masih juga tertakluk keadaan hubungan semantic dan makna yang logic untuk
membetuk ayat yang gramatis dan serta saling berkaitan.
6.2.
Ayat Majmuk Pancangan
Nik
Safiah Karim (2008) mendefinisikan ayat majmuk pancangan adalah ayat yang
mengandungi satu ayat induk yang bergabung dengan satu atau lebih ayat kecil
lain yang dipancangan kepada atau ayat induk.
Ayat kecil ini juga boleh menjadi sebahagian daripada ayat induk. Abdullah Hassan (2008) mentakrifkan ayat
majmuk pancangan berlaku apabila kedapatan dua atau lebih klausa tak setara. Ini kerana ayat majmuk pancangan terdiri
daripada klausa utama dan klausa bukan
utama. Klausa bukan utama ini akan
diselit masuk ke dalam klausa utama. Terdapat tiga jenis ayat majmuk pancangan
iaitu:
6.2.1. Ayat
Majmuk Pancangan Relatif
Ayat
Majmuk Pancangan Relatif dikenali dengan kata penghubung yang (Nik SafiahKarim et. Al. 2008) . Abdullah Hassan (2008) menegaskan ayat
relatif ini dapat dikesan apabila terdapat kelahiran klausa yang menerangkan kata
nama sama ada kata nama tersebut berfungsi sebagai subjek, predikat, objek atau
keterangan ayat. Klausa relatife hanya
menerangkan frasa nama, dan tidak berkait dengan unsur lain di dalam ayat dan
dihubungkan dengan kata ganti nama hubung relatif yang (Abdullah Hassan, Seri
Lanang Jaya Rohani, Razali Ayob, Zulkifli Osman (2006 : 58)
Unsur
penerangan kata nama ini pula dibantu oleh empat jenis peluasan yang dipanggil
peluasan frasa nama oleh klausa relatif yang boleh berlaku kepada empat
bahagian ayat iatu:
a) Peluasan
subjek
b) Peluasan
predikat
c) Peluasan
objek
d) Peluasan
keterangan
6.2.2. Ayat
Majmuk Pancangan Komplemen
Ayat
majmuk jenis ini dikesan dengan kehadiran klausa komplemen dan klausa ini
dipancangakan kepada klausa utama untuk menjadikan klausa tersebut lengkap
(Abdullah Hassan, 2008) Ia terbentuk
dengan dua kata hubung komplemen bahasa Melayu iaitu bahawa dan untuk. Nik Safiah Karim mensyaratkan pula kata
hubung komplemen bahawa hanya boleh
digunakan pada bahagian subjek atau predikat ayat tetapi kata hubung komplemen untuk hanya terpakai pada bahagian
subjek sahaja. Ayat komplemen juga
terbahagi kepada tiga jenis iaitu
a) Ayat
komplemen frasa nama – boleh digunakan dalam dua posisi iaitu subjek dan
predikat
b) Ayat
komplemen frasa kerja
c) Ayat
komplemen frasa adjektif
6.2.3. Ayat
Majmuk Pancangan Keterangan
Ayat
majmuk jenis ini jelas kelihatan apabila terdapat satu ayat induk tergabung
dengan satu atau lebih ayat kecil yang dipancangkan ke dalam ayat induk. Ayat kecil ini pula bertindak sebagai
keterangan kepada predikat.
Kebiasaannya, frasa kerja digunakan di dalam predikat tersebut dan
terdapat huraian lanjut oleh ayat kecil atau
huraian oleh klausa keterangan.
Kata hubung keterangan berfungsi menikahkan kedua-dua ayat induk dan
ayat kecil ini untuk membina ayat majmuk pancangan keterangan.
Nik
Safiah Karim et. al (2008) menggariskan sembilan jenis ayat majmuk keterangan
yang beserta contoh-contohnya.
Kata
Keterangan
Contoh
musabab
|
Kerana,
|
||
Akibat
|
Hingga, sehingga
|
||
Syarat
|
Sekiranya, andai kata, jikalau, kalau
|
||
Waktu
|
Sejak, setelah, sewaktu, sementara
|
||
pertentangan
|
Biarpun, walaupun, kendatipun,
sedangkan,
|
||
harapan
|
Supaya, agar, semoga
|
||
Cara
|
Dengan
|
||
Tujuan
|
Untuk,
|
||
|
6.3.Ayat
Majmuk Campuran
Abdullah
Hassan, Seri Lanang Jaya Rohani, Razali Ayob dan Zulkifli Osman (2006)
menggariskan ayat majmuk campuran ialah ayat yang mengandungi lebih daripada
satu jenis ayat. Ia terjadi apabila ayat
tunggal digabungkan dengan ayat majmuk atau campuran ayat majmuk gabungan
dengan ayat majmuk campuran. Nama
lainnya ialah ayat kompleks. Ahmad Khair
Mohd Nor (2003) mendefinisikan ayat majmuk campuran adalah apabila terdapat
sekurang-kurangnya tiga klausa yang dijalinkan bersama-sama yang melibatkan
campuran antara ayat majmuk setara dengan ayat majmuk tidak setara.
7.0.Analisis
Hasil
analisis diperturunkan sepenuhnya seperti di dalam beberapa jadual yang
terdapat di dalam lampiran. Analisis
tersebut telah mengekstrak ayat tunggal dan ayat majmuk serta subjenisnya di
dalam teks tersebut. Sebagai pengitlakan
daripada analisis ini didapati terdapat sejumlah 5 ayat majmuk (100.00%) dan
tiada ayat tunggal, 0 (100.00%). Maka
dapatlah dikatakan bahawa hanya ayat majmuk dan suubjenisnya yang kedapatan
untuk dikaji di dalam teks ini. Contoh-contoh
ayat majmuk:
7.1.
Di Malaysia, fenomena blog berkembang dan menjadi trend bermula pada awal tahun
2000.
7.2.
Dengan capaian yang lebih muda, interaksi melalui blog menjadi semakin pantas
dan cepat.
7.3.
Remaja mula menulis mengenai isu semasa, politik serta agama yang berkaitan
rapat dengan kehidupan harian mereka.
7.4.
Untuk remaja yang mempunyai minat dan kecenderungan menulis, blog digunakan
untuk melatih diri dan menajamkan kemahiran menulis pada usia yang muda.
7.5.Perkembangan
teknologi yang semakin pantas juga menyebabkan fenomena blog semakin penting
kerana blog kini menjadi sebahagian daripada sumber perkongsian maklumat yang
penting.
Daripada
lima contoh ayat yang diperturunkan,
terdapat pelbagai jenis ayat majmuk dan subjenisnya seperti ayat majmuk
gabungan, ayat majmuk pancangan relatif dan ayat majmuk campuran. Jadual
Analisis Ayat Majmuk berdasarkan tiga jenis ayat majmuk iaitu Ayat majmuk
gabungan, ayat majmuk pancangan dan ayat majmuk campuran. Hasil yang diperolehi ialah
Jadual
Analisisi
Ayat Majmuk mencatatkan kehadiran 1 ( 20.00%) ayat majmuk gabungan
dan 4 (80.00%) ayat majmuk campuran. Sebuah lagi jadual menunjukkan
bahawa ayat
majmuk pancangan relatif menguasai 80.00% iaitu 4 ayat di dalam
rangkuman ayat
majmuk campuran dan ayat majmuk pancangan keterangan mencatat 20.00%
iaitu
1. Di dalam analisis ayat majmuk
campuran.
Contoh
ayat majmuk gabungan ialah :
1. Di
Malaysia, fenomena blog berkembang dan menjadi trend bermula pada awal tahun
2000
Contoh
ayat majmuk campuran
1. Dengan
capaian yang lebih mudah, interaksi melalui blog menjadi semakin pantas dan
cepat.
2. Remaja
mula menulis mengenai isu semasa, politik serta agama yang berkaitan rapat
dengan kehidupan harian mereka.
3. Untuk
remaja yang mempunyai minat dan kecenderungan menulis, blog digunakan untuk
melatih diri dan menajamkan kemahiran menulis pada usia yang muda.
4. Perkembangan
teknologi yang semakin pantas juga menyebabkan fenomena blog semakin penting
kerana blog kini menjadi sebahagian daripada sumber perkongsian maklumat yang
penting.
8.0.
Penutup
Daripada
analisis didapati kajian dan perbandingan ini menemukan beberapa jenis ayat
majmuk tetapi tidak kedapatan ayat tunggal di dalam teks ini. Ayat majmuk yang wujud kebanyakannya adalah
ayat majmuk campuran sebanyak 60.00% dan ayat majmuk gabungan sebanyak
40.00%. Kajian ini juga memberi
kefahaman tentang variasi ayat-ayat majmuk di dalam bahasa Melayu yang
memungkinkan penggunaan bahasa yang lebih tuntas dan bersistem.
Bibliografi
__________(2011)BML
3063 Sintaksis, Pusat Pendidikan Luar Universiti Pendidikan Sultan Idris
Tanjung Malim
Abdullah
Hassan, Seri Lanang Jaya Rohani, Razali Ayob dan Zulkifli Osman (2006) Sintaksis SIri Pengajaran dan Pembelajaran Bahasa
Melayu, Kuala Lumpur. PTS Professional Publishing Sdn Bhd
Abdullah
Hassan, (2008) Tatabahasa Pedagogi Untuk Sekolah Menengah, Kuala Lumpur. PTS
Professional Publishing Sdn Bhd
Asmah
Haji Omar (2008) Nahu Kemas Kini, Kuala
Lumpur, PTS Professional Publishing Sdn Bhd
Abdullah
Hassan, (2007) Linguistik Am, SIri
Pengajaran dan Pembelajaran Bahasa Melayu.
Selangor, PTS Professional Publishing Sdn Bhd
Ayat
Majmuk, Abdul Ghalib Yunus – Munsyi Dewan Rabu 31 Mac 2010 diperolehi pada 14
April 2013 daripada agy7500.blogspot.com/2010/03/siri-370-binaan-ayat
No comments:
Post a Comment
Terima Kasih Kerana Sudi Meninggalkan Komen :D